Inhoud
Er zijn twee rijen met 'automaten'. De rij bovenaan is aangesloten op de accu/batterij en de rij onderaan is aangesloten op hoofd groepenkast in de gang op de begane grond die stroom voorziet aan de huishoudelijke apparaten.
In het kort zijn de functies van 1 t/m 6 (zie afbeelding) hieronder beschreven:
Stroomonderbreking (gelijkstroom)
Overspanningsbeveiliging (gelijkstroom)
Aardlekschakelaar (wisselstroom)
Bescherming omvormer (wisselstroom)
Bescherming weerstand (wisselstroom)
Bliksem/overspanningsbeveiliging (wisselstroom)
De OEZ LTN-UC C16 automaat met het Spaanse label "Corte Electrico DC" (wat letterlijk "DC Elektrische Onderbreking" of "DC Stroomonderbreking" betekent) heeft als functie het onderbreken van het gelijkstroom (DC) circuit.
Gezien de notitie van de elektricien, is deze specifieke automaat geïnstalleerd om de DC-zijde van de zonnestroominstallatie te beveiligen en te kunnen uitschakelen.
Mogelijke functies en toepassingen in de context van een zonnestroominstallatie met een BYD HVS batterij en een Kostal Piko MP Plus omvormer:
DC-beveiliging van de zonnepanelen: Deze C16 automaat kan geplaatst zijn tussen de zonnepanelen en de DC-ingang van de Kostal omvormer. In dit geval biedt hij bescherming tegen overstroom en kortsluiting aan de DC-kabels en de omvormer zelf. Een C16 automaat kan een nominale stroom van 16 Ampère veilig geleiden en zal uitschakelen bij een significante overschrijding.
DC-beveiliging van de batterij: Het is ook mogelijk dat deze automaat is geplaatst in het DC-circuit tussen de BYD HVS Battery-Box en de hybride Kostal omvormer. Hoogspanningsbatterijen zoals de HVS hebben vaak hun eigen interne beveiligingsmechanismen, maar een externe DC-automaat kan een extra beveiligingslaag bieden en maakt het mogelijk om de DC-verbinding met de batterij handmatig te onderbreken voor onderhoud of in noodgevallen.
Algemene DC-scheider: De automaat kan dienen als een algemene DC-scheider om de gelijkstroomcircuits van de zonnepanelen en/of de batterij eenvoudig en veilig te kunnen isoleren van de omvormer tijdens onderhoudswerkzaamheden of in geval van problemen.
Waarom een automaat voor DC?
Het is cruciaal om de DC-zijde van een zonnestroominstallatie te beveiligen met DC-geschikte componenten. Gelijkstroom heeft andere eigenschappen dan wisselstroom, en een AC-automaat is niet geschikt en veilig voor DC-toepassingen. DC-automaten zijn speciaal ontworpen om de DC-stroom veilig te onderbreken, ook bij hogere spanningen en stromen die in zonnestroomsystemen voorkomen.
De OEZ LTN-UC C16:
De OEZ LTN-UC serie zijn installatieautomaten die geschikt zijn voor zowel AC als DC toepassingen, wat verklaart waarom deze voor de "Corte Electrico DC" is gebruikt. De C16 geeft aan dat de nominale stroom 16 Ampère is en de "C" karakteristiek duidt op het uitschakelgedrag bij overbelasting en kortsluiting.
Conclusie:
De OEZ LTN-UC C16 automaat met het label "Corte Electrico DC" is een DC-stroomonderbreker die is geïnstalleerd om een deel van het gelijkstroomcircuit in de zonnestroominstallatie te beveiligen en de mogelijkheid te bieden om dit circuit handmatig uit te schakelen. Het is waarschijnlijk geplaatst tussen de zonnepanelen en de omvormer, of tussen de batterij en de omvormer, of als een algemene DC-scheider. De exacte locatie in het circuit zou door inspectie van de bedrading in de groepenkast kunnen worden vastgesteld.
De drie schakelaars met de opschrift SPD-DC PF-DC600 en het label "Proteccion DC contra rayos" (DC-bescherming tegen bliksem) zijn Surge Protection Devices (SPDs) die specifiek zijn ontworpen om de gelijkstroom (DC) zijde van de zonnestroominstallatie te beschermen tegen overspanningen veroorzaakt door blikseminslag en andere transiënte spanningen.
Functie van deze automaten (SPDs):
Overspanningsbeveiliging: Hun primaire doel is om gevoelige DC-componenten in de zonnestroominstallatie, zoals de zonnepanelen zelf en de DC-ingang van de hybride Kostal omvormer, te beschermen tegen schadelijke spanningspieken. Blikseminslag in de buurt of schakelhandelingen in het net kunnen aanzienlijke overspanningen genereren die deze apparaten kunnen beschadigen of hun levensduur aanzienlijk verkorten.
Afleiden van de overspanning: Wanneer een overspanning optreedt, bieden de SPDs een veilige weg naar de aarding, waardoor de excessieve spanning wordt afgeleid en de aangesloten apparatuur wordt beschermd tegen de gevolgen ervan. Ze fungeren als een soort "bypass" voor te hoge spanningen.
Automatische werking: In normale omstandigheden geleiden de SPDs geen stroom. Ze komen alleen in actie wanneer de spanning een bepaalde veilige drempel overschrijdt. Na het afleiden van de overspanning keren ze terug naar hun normale, niet-geleidende staat.
Indicatie van status: Veel SPDs hebben een visuele indicator (bijvoorbeeld een kleurcode) die aangeeft of de beveiligingsfunctie nog actief is. In sommige gevallen is er ook een mogelijkheid tot een extern signaal bij een defecte SPD.
Waarom drie SPDs?
De installatie van drie afzonderlijke SPDs kan verschillende redenen hebben, afhankelijk van de specifieke configuratie van de zonnestroominstallatie en de geldende Spaanse (en mogelijk lokale) normen en voorschriften:
Bescherming van meerdere DC-circuits: De zonnepanelen kunnen in meerdere strings zijn opgedeeld, en elke string kan zijn eigen SPD hebben voor een optimale bescherming.
Redundantie of getrapte beveiliging: Het is mogelijk dat er verschillende types SPDs (bijvoorbeeld Type 1, Type 2) in cascade zijn geplaatst om een gelaagde bescherming te bieden tegen verschillende soorten en sterktes van overspanningen.
Bescherming van specifieke componenten: Eén SPD kan de zonnepanelen beschermen, terwijl een andere specifiek de DC-ingang van de omvormer beveiligt, en mogelijk een derde de DC-zijde van de batterij (hoewel dit minder gebruikelijk is als de batterij ook interne beveiliging heeft).
De aanduiding "PF-DC600":
De aanduiding "PF-DC600" verwijst waarschijnlijk naar de specificaties van de SPD, waarbij "DC" aangeeft dat het voor gelijkstroom is en "600" kan verwijzen naar de maximale DC-spanning waarvoor de SPD geschikt is (600 Volt). Dit is een gangbare spanning in veel zonnestroomsystemen. "PF" kan staan voor de fabrikant of een specifieke productlijn.
Kortom:
De drie SPD-DC PF-DC600 schakelaars zijn essentiële veiligheidscomponenten die de DC-zijde van de zonnestroominstallatie beschermen tegen schade door blikseminslag en andere overspanningen. De Spaanse elektricien heeft correct aangegeven dat hun functie "Proteccion DC contra rayos" is. De aanwezigheid van meerdere van deze apparaten duidt op een zorgvuldige aanpak om de investering in de zonnepanelen en de omvormer te beschermen.
De Spaanse term "Protección diferencial" betekent letterlijk differentiaalbeveiliging.
Dit type schakelaar is in Nederland en België bekend als een aardlekschakelaar of verliesstroomschakelaar.
Wat doet een aardlekschakelaar?
De primaire functie van een aardlekschakelaar is het bieden van extra bescherming tegen elektrische schokken. Hij bewaakt continu het verschil in stroom tussen de heen- en de teruggaande geleider(s). Normaal gesproken is deze stroom exact gelijk.
Als er echter een lekstroom ontstaat, bijvoorbeeld doordat iemand een onder spanning staand deel aanraakt of door een defect in een apparaat waarbij stroom via de aarding wegvloeit, dan ontstaat er een verschil in die heen- en teruggaande stroom. Zodra dit verschil (de lekstroom of aardfout) een bepaalde gevoeligheidsdrempel overschrijdt (meestal 30 mA voor directe aanraking), schakelt de aardlekschakelaar binnen milliseconden de stroomtoevoer af.
De oranje "T"-knop:
De oranje knop met de "T" is de testknop. Het is essentieel om deze knop regelmatig te testen (bijvoorbeeld maandelijks) om te controleren of de aardlekschakelaar nog correct functioneert. Wanneer je op de testknop drukt, simuleert de schakelaar een lekstroom, waardoor de aardlekschakelaar zou moeten uitschakelen.
De groene knop:
De groene knop is de bedieningshendel van de aardlekschakelaar. In de ene stand (meestal omhoog) is de stroomkring gesloten en is er spanning op de aangesloten groepen. In de andere stand (meestal omlaag) is de stroomkring onderbroken en zijn de aangesloten groepen spanningsloos. Als de aardlekschakelaar een lekstroom detecteert of als je op de testknop drukt, zal deze naar de uit-stand springen.
Waarom zit deze aardlekschakelaar waarschijnlijk in de groepenkast bij de zonnepanelen?
Aardlekschakelaars worden in moderne elektrische installaties gebruikt om de veiligheid te verhogen. Het is heel goed mogelijk dat deze aardlekschakelaar de wisselstroomzijde van de omvormer van de zonnepanelen en mogelijk andere AC-gevoede apparaten in de buurt van de accu beveiligt.
Kortom, de schakelaar met de oranje "T" en de groene knop met het Spaanse label "Protección diferencial" is een aardlekschakelaar die bedoeld is om te beschermen tegen elektrische schokken veroorzaakt door lekstromen in het wisselstroomcircuit. Het is belangrijk om deze regelmatig te testen met de oranje "T"-knop.
Een "C32" automaat is een installatieautomaat (ook wel stroomonderbreker genoemd) met een karakteristiek C en een nominale stroom van 32 Ampère.
Karakteristiek C: Dit geeft aan hoe snel de automaat reageert op overbelasting en kortsluiting. Een C-karakteristiek betekent dat de automaat een matige overbelasting gedurende een korte tijd kan tolereren (5 tot 10 keer de nominale stroom) voordat hij uitschakelt. Ze worden vaak gebruikt voor algemene toepassingen met apparaten die bij het inschakelen een hogere stroompiek kunnen hebben, zoals verlichting en sommige motoren.
32 Ampère: Dit is de maximale stroom die de automaat continu veilig kan geleiden. Als de stroom deze waarde overschrijdt, zal de automaat na verloop van tijd uitschakelen om de bedrading te beschermen tegen oververhitting. Bij een kortsluiting zal de automaat veel sneller reageren en de stroom direct onderbreken.
De labels en hun mogelijke doelen:
C32, nr1. "Protección inversor" (Bescherming omvormer):
Deze automaat is zeer waarschijnlijk bedoeld om de wisselstroomzijde (AC-zijde) van de omvormer van de zonnepanelen te beschermen.
De omvormer zet de gelijkstroom (DC) van de zonnepanelen en/of de accu om in wisselstroom (AC) voor het elektriciteitsnet of voor de voeding van AC-apparaten.
Deze C32 automaat zal de omvormer en de bedrading aan de AC-kant beveiligen tegen overbelasting en kortsluiting die in de omvormer zelf of in het AC-circuit kunnen ontstaan.
C32, nr2. "Protection del varistor" (Bescherming van de varistor):
Een varistor is een spanningsafhankelijk weerstand. Het is een component die vaak wordt gebruikt als overspanningsbeveiliging in elektrische apparaten, waaronder waarschijnlijk ook de omvormer van de zonnepanelen.
Deze C32 automaat bevindt zich waarschijnlijk in het wisselstroomcircuit (AC-circuit) dat de varistor(en) in de omvormer beschermt.
Het doel van deze automaat is om het circuit van de varistor te beveiligen tegen overbelasting en kortsluiting. Een defecte varistor kan een kortsluiting veroorzaken, en deze automaat zou dan ingrijpen om verdere schade te voorkomen. Het kan ook zijn dat deze automaat specifiek is ontworpen om te reageren op bepaalde soorten storingen die door de varistor kunnen worden veroorzaakt.
Zijn deze automaten voor wisselstroom of gelijkstroom?
Gezien de labels "Protección inversor" en "Protection del varistor" en de context van een omvormer (die DC naar AC omzet), zijn deze beide C32 automaten bedoeld voor het wisselstroom (AC) circuit.
De gelijkstroomzijde (DC) van de zonnepanelen en de accu heeft doorgaans eigen beveiligingscomponenten die specifiek zijn ontworpen voor DC-spanning en -stroom, zoals DC-automaten, smeltzekeringen en overspanningsbeveiliging voor DC. De automaat met het label "DC" die je eerder noemde, is daar een voorbeeld van.
Samenvattend:
De "Protección inversor" C32 automaat beschermt de AC-uitgang van de omvormer tegen overbelasting en kortsluiting.
De "Protection del varistor" C32 automaat beschermt het AC-circuit van de varistor(en) in de omvormer tegen overbelasting en kortsluiting, mogelijk specifiek gerelateerd aan storingen in de varistor.
Beide C32 automaten bevinden zich in het wisselstroom (AC) circuit.
"Parafoudre" is Frans voor bliksembeveiliging of overspanningsafleider. De Spaanse tekst "Protección contra rayos" betekent letterlijk bescherming tegen bliksem.
Wat is het doel van deze component?
Deze component is geen traditionele installatieautomaat (zoals de C32) die bedoeld is om overbelasting of kortsluiting te voorkomen. In plaats daarvan is een parafoudre of overspanningsafleider ontworpen om de elektrische installatie te beschermen tegen piekspanningen veroorzaakt door:
Directe blikseminslag: Hoewel zeldzamer, kan een directe blikseminslag in de buurt van de installatie enorme spanningspieken veroorzaken.
Indirecte blikseminslag: Blikseminslag in de buurt van de elektriciteitsnetwerken kan inductie van hoge spanningen in de leidingen veroorzaken.
Schakelhandelingen in het elektriciteitsnet: Ook het in- en uitschakelen van zware apparatuur of storingen in het elektriciteitsnet kunnen tijdelijke overspanningen genereren.
De parafoudre leidt deze gevaarlijke overspanningen veilig naar de aarde, waardoor gevoelige apparatuur zoals de omvormer, de accu, en andere elektronische apparaten in huis worden beschermd tegen schade.
De aanduiding "TY6":
De aanduiding "TY6" verwijst waarschijnlijk naar het type of de klasse van de overspanningsafleider volgens bepaalde normen (zoals de IEC 61643-11 of vergelijkbare nationale normen). Verschillende types hebben verschillende capaciteiten om overspanningen af te leiden en worden op verschillende plaatsen in de installatie toegepast (bijvoorbeeld Type 1 voor de hoofdaansluiting, Type 2 voor de onderverdeling, Type 3 voor de bescherming van individuele apparaten). Zonder de exacte specificaties van de "TY6" is het lastig te zeggen om welk specifiek type het gaat, maar het geeft aan dat het een geclassificeerd beveiligingsapparaat is.
Is dit ook voor wisselstroom?
Overspanningsafleiders zoals deze worden doorgaans geplaatst in zowel het wisselstroom (AC) als het gelijkstroom (DC) circuit van een zonnestroominstallatie, afhankelijk van de configuratie en de risicoanalyse.
Aangezien deze "Parafoudre" zich in de groepenkast bevindt waar je ook de AC-gerelateerde automaten hebt gezien ("Protección inversor" en "Protection del varistor"), is het zeer waarschijnlijk dat deze overspanningsafleider bedoeld is om het wisselstroomcircuit (AC-circuit) te beschermen tegen overspanningen.
Het is echter ook mogelijk dat er een aparte overspanningsafleider in de buurt van de accu of de DC-zijde van de omvormer is geïnstalleerd om de DC-componenten te beschermen.
Kortom:
De component met de labels "Parafoudre" en "TY6" en de tekst "Protección contra rayos" is een overspanningsafleider die bedoeld is om de elektrische installatie te beschermen tegen blikseminslag en andere overspanningen.
Gezien de context is het waarschijnlijk dat deze specifieke parafoudre het wisselstroom (AC) circuit beschermt.
De aanwezigheid van een overspanningsafleider is een belangrijke veiligheidsmaatregel voor een zonnestroominstallatie, zeker in een gebied waar blikseminslag frequent kan voorkomen.
De exacte manier van aansluiten kan variëren, afhankelijk van de specifieke configuratie van de installatie. De meest waarschijnlijke scenario's:
De Aardlekschakelaar ("Protección diferencial"):
De aardlekschakelaar in de buurt van de omvormer beveiligt doorgaans één of meerdere groepen in de centrale meterkast.
De wisselstroomuitgang van de omvormer zal via deze aardlekschakelaar naar één of meerdere installatieautomaten (groepen) in de hoofdmeterkast lopen.
Alle stopcontacten en vast aangesloten apparaten die gevoed worden door de omvormer (bijvoorbeeld voor eigen verbruik van de opgewekte stroom) zullen dan achter deze aardlekschakelaar zitten.
Het is ook mogelijk dat deze aardlekschakelaar specifiek de omvormer zelf en eventuele direct daaraan gekoppelde apparatuur beveiligt, en dat de doorgevoerde stroom vervolgens via een eigen groep in de hoofdmeterkast verder verdeeld wordt (mogelijk achter een tweede aardlekschakelaar daar).
De twee C32 Automaten ("Protección inversor" en "Protection del varistor"):
Deze twee C32 automaten bevinden zich vóór de aardlekschakelaar in het AC-circuit van de omvormer.
De "Protección inversor" (bescherming omvormer) zal de directe AC-uitgang van de omvormer beveiligen. De stroom vanaf deze automaat gaat vervolgens naar de aardlekschakelaar.
De "Protection del varistor" (bescherming van de varistor) bevindt zich in het circuit dat de varistor(en) van de omvormer beschermt. Ook de stroom in dit circuit zal uiteindelijk naar de aardlekschakelaar gaan.
De stroom na de aardlekschakelaar zal dan via één of meerdere groepen (met eigen installatieautomaten) in de centrale meterkast verder verdeeld worden naar de verbruikers. De C32 automaten zelf zijn dus niet direct de groepen in de centrale meterkast, maar ze beveiligen de stroom voordat deze naar die groepen gaat.
De Parafoudre ("Protección contra rayos"):
De overspanningsafleider ("Parafoudre") wordt idealiter zo dicht mogelijk bij het punt geplaatst waar de AC-leidingen het gebouw binnenkomen en/of in de buurt van de te beschermen apparatuur (zoals de omvormer).
Deze wordt parallel aan de te beschermen installatie aangesloten, tussen de actieve geleiders (fase en nul) en de aarding.
De parafoudre in de buurt van de omvormer zal waarschijnlijk de AC-zijde van de omvormer en de daarop aangesloten bedrading en groepen in de meterkast beschermen tegen overspanningen.
De aansluiting van de parafoudre loopt naar de aardingsrail (de "pattaya de tierra" in het Spaans) in de groepenkast bij de omvormer en idealiter ook naar de hoofdaardingsrail in de centrale meterkast.
De parafoudre zelf is geen stroomonderbreker in de zin van een automaat. Hij voert bij een overspanning de stroom naar de aarde af.
Samenvattend:
De componenten in de groepenkast bij de omvormer zijn onderdeel van het circuit dat uiteindelijk naar de groepen in de centrale meterkast loopt.
De C32 automaten beveiligen de AC-uitgang en de varistor van de omvormer.
De aardlekschakelaar zorgt voor extra veiligheid door de stroom af te schakelen bij lekstromen in de groepen die erop zijn aangesloten.
De parafoudre beschermt de gehele AC-installatie (inclusief de omvormer en de aangesloten groepen in de meterkast) tegen overspanningen.
De stroom die door de omvormer wordt gegenereerd en beveiligd door deze componenten, zal via één of meerdere kabels naar de centrale meterkast gaan en daar op de gebruikelijke groepen worden aangesloten om de elektrische apparaten in huis van stroom te voorzien. Het is dus een keten van beveiliging die begint bij de omvormer en doorloopt naar de eindgebruikers.